نوره سنتی (پودر موبر طبیعی) علاوه بر قدرت موبری دارای خواص بی نظیری است. حتی از نوره در طب اسلامی نیز بارها یاد شده و ائمه و بزرگان زیادی در مورد آن روایت کرده اند. بنابراین تصمیم گرفتیم در این مقاله روایات نوره در طب اسلامی را به صورت یکجا و جامع مرور کنیم و بیشتر با اهمیت نوره از نظر اسلام آشنا شویم.
اهمیت و آداب نوره کشیدن در طب اسلامی
نوره درمانی در طب اسلامی بسیار دارای اهمیت بوده و از این رو روایات نوره کشیدن در طول تاریخ بسیارند. خواص نوره از نظر اسلام آنقدری مهم است که ائمه و بزرگان زیادی به بحث در پیرامون آن پرداخته اند. در احادیث نوره، نحوه صحیح استفاده، مناسب ترین و نامناسب ترین اوقات نوره کشیدن و شرایط های مختلف بررسی شده است. دقت کنید که نوره ای که در این مقاله درباره آن صحبت می کنیم، نوره زرنیخ دار طلایی با نسبت 1 به 6 اصل بوده و پودر های موبر شیمیایی امروزی خواص نوره سنتی را ندارند. برای مشاهده مشخصات این نوره کلیک کنید.
در ادامه مقاله روایات نوره در طب اسلامی، احادیث نوره را از زبان ائمه و بزرگان نقل قول می کنیم.
امام صادق (ع)
- پیامبر خدا در هر جمعه موی زهار و زیر سرین را نوره می کشید.
- زدودن موها با تیغ در هر هفت روز، و با نوره در هر پانزده روز پسندیده است.
- سنت در مورد نوره، آن است که هر پانزده روز یکبار انجام شود. اگر 21 روز بر تو گذشت و این کار را انجام ندادی و هیچ چیز هم برای خرید آن نداشتی، به حساب خداوند قرض کن و کسی که چهل روز بگذرد که نوره نکشیده باشد، او مومن و مسلمان نیست و او را هیچ کرامت نزد خدا نیست.
- يكبار نوره كشيدن در تابستان، از ده بار در زمستان بهتر است.
- نوره کشیدن در حال جنابت اشکالی ندارد.
- دَخَلْتُ مَعَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الْحَمَّامَ فَقَالَ لِي يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ اطَّلِ فَقُلْتُ إِنَّمَا اطَّلَيْتُ مُنْذُ أَيَّامٍ فَقَالَ اطَّلِ فَإِنَّهَا طَهُورٌ.
یعنی به همراه امام صادق(ع) وارد حمام شدم به من فرمود ای عبدالرحمن از نوره استفاده کن عرض کردم چند روز پیش نوره کشیدم امام (ع) فرمود نوره بکش زیرا نوره طهور است.
- خدمت امام جعفرصادق(ع) عرض نمودند، مردم می گویند نوره کشیدن در روز جمعه مکروه است.
حضرت فرمودند :چه چیز از نوره کشیدن در روز جمعه پاک کننده تر است؟
- الكافى (به نقل از عبد الرحمن بن ابى عبد اللّه): روزى با امام صادق عليه السّلام به حمام رفتم. به من فرمود: «اى عبد الرحمن! موزدايى كن.»
گفتم: چند روز پيش موهاى خود را زدوده ام.
فرمود: «موزدايى كن؛ چراكه اين يك طهارت است».
- بلقیس همسر حضرت سلیمان (سلام الله علیه) بدنی پر مو داشت، آن حضرت برای رفع پر موئی به کارگزاران خود دستور درست کردن نوره را ابلاغ فرمودند.
- دارو چهارتا است ریختن دارو در بینی، حجامت، نوره، تنقیه. نوره یکی از درمان‌های چهارگانه است.
- چون خواهی نوره بکشی کمی از آن بردار و جلوی دماغ بگیر و بگو: ((خداوندا! بر سلیمان (علیه السلام ) رحمت بفرست که دستور داد نوره ساختند)). و انشاءالله نوره سوزش ایجاد نکند. روایت است ایستاده به بدن نوره کشیده، نشستن خطر فتق دارد.
- ابی یعفور می‌گوید: در مدینه بودیم که میان من و زراره، در مورد تراشیدن یا کندن موهاى زیر بغل، بحث پیش آمد. من گفتم: تراشیدن آنها بهتر است. زراره گفت: کَندن انها بهتر است. آن‌گاه از امام صادق(ع) اجازه دیدار خواستم. در حالی که در حمّام، موزُدایى می‌کرد و موهاى زیر بغل خود را زدوده بود، به ما اجازه دیدار داد. به زراره گفتم: آیا (رفتار امام در نوره کشیدن) تو را بس است؟ گفت: نه؛ شاید او این کار را به جهتى انجام داده است که انجام دادنش براى من از آن جهت، درست نیست. پس امام(ع) پرسید: «درباره چه گفتگو می‌کنید؟». گفتم: زراره در مورد کَندن یا تراشیدن موهاى زیر بغل، با من مخالفت کرده است. من گفته‌ام که تراشیدن و زدودن آنها، بهتر است و زراره گفته است که کَندن انها بهتر است. امام(ع) فرمود: «تو به سنّت راه یافته‌اى و زراره، بدان نرسیده است. تراشیدن انها از کَندنشان بهتر است و زدودن از تراشیدن نیز بهتر». سپس به ما فرمود: «[با نوره] موزدایى کنید». گفتیم: سه روز پیش این کار را انجام داده‌ایم. فرمود: «دوباره انجام دهید؛ چرا که موزدایى [با نوره]، خود، نوعى طهارت است».
- امام صادق، موى زیر بغل خود را در حمّام، نوره می‌کشید و می‌زدود و می‌فرمود: «از ریشه کَندن موهاى زیر بغل، شانه‌ها را ضعیف می‌کند و بینایى را سست و کم قدرت می‌سازد».
- از حضرت صادق عليه السلام پرسيدند كه كسيكه دارو كشد ايستاده بول ميتواند كرد، فرمود كه : باكى نيست .
- از حضرت صادق عليه السلام پرسيدند كه آيا جايز است كه كسى آرد را با روغن زيت مخلوط كند و بعد از نوره بر بدن بمالد براى آنكه بوى نوره ببرد، فرمود كه : باكى نيست ، راوى گفت كه : مردم ميگويند كه اسرافست ، حضرت فرمود كه : در چيزيكه اصلاح بدن كند اسراف نيست ، من بسيار است كه ميفرمايم كه آرد پخته را با روغن زيت مخلوط ميكند و بر بدن ميمالم ، اسراف در چيزى مى باشد كه مال را تلف كند و ببدن ضرر برساند.
محصول با این شناسه وجود ندارد
اکنون که با سخنان امام صادق در مورد این محصول آشنا شدید شما را به مطالعه روایات نوره در طب اسلامی از امام کاظم و امام رضا (ع) دعوت می کنیم.
امام کاظم(ع)
- شَعرُ الجَسَدِ إذا طالَ قَطَعَ ماءَ الصُّلبِ ، وأرخَى المَفاصِلَ ، ووَرَّثَ الضَّعفَ ، وَالسِّلَّ ، وإنَّ النّورَةَ تَزيدُ فی ماءِ الصُّلبِ ، وتُقَوِّي البَدَنَ ، وتَزيدُ فی شَحمِ الكُليَتَينِ ، وتُسمِنُ البَدَنَ .
موی بدن چون بلند شود، آب کمر از جریان می افتد، مفاصل سست می شوند و ضعف و سل به دنبال می آورد؛ اما نوره آب کمر را زیاد می کند، بدن را تقویت می کند، بر پیهِ کلیه ها می افزاید و بدن را چاق می کند.
- استفاده از نوره می تواند با کاهش موهای زائد در اندام تناسلی مردها سبب تقویت قوای جنسی آن ها گردد.
- موی بدن چون بلند می شود آب پشت را قطع می کند، یعنی فرزند بوجود نمی آید و بند ها را سست می کند و ضعف و تنـبلی می آورد، نوره کشـیدن آب پشت را زیـاد می کند، بدن را قوی پیه گرده ها را زیاد و بدن را فربه می نماید.
محصول با این شناسه وجود ندارد
امام رضا(ع)
- هفته ای یکبار از نوره استفاده کنید و اگر نتوانستید دو هفته یکبار و اگر نتوانستید، سه هفته یک بار، اگر نتوانستید ماهی یکبار و حتی اگر پول نداشتید، قرض کنید و این کار را انجام دهید و اگر چهل روز بگذرد و کسی از نوره استفاده نکند مسلمان نیست.
- قبل از استفاده از نوره، نواحی مورد نظر را با آب سرد بشوئید تا منافذ پوستی باز نشوند و استعمال نوره سبب جوش زدن پوست ناحیه مورد استفاده نشود.
- کسی که می خواهد در حمام نوره استفاده نماید از ۱۲ ساعت قبل از آن از آمیزش اجتناب نماید. مانعی ندارد که شخص جنب بعد از ۱۲ ساعت از گذشت جنابتش از نوره استفاده نماید زیرا نوره بر نظافت جنب می افزاید.
- در داخل نوره مقداری از صبر زرد و اقاقیا وحضحض قرار بده، حال یا به صورت جمع و یا از هر کدام مقداری بکار بگیر.
- در آب گل بابونه و مرزنجوش و گل بنفشه خشک را می پزیم تا جائی که آب بوی خوش به خود بگیرد بعد نوره را در این آب حل کرده و خمیر درست می کنیم.
- بعد از بکارگیری نوره بدن گیاهان معطری مانند:برگ هلو،برگ عصفر(گلی مانند زعفران یا گل رنگ)حنا، سعد کوفی، گل سرخ، سنبل الطیب را به بدن بمالد.
- کسی که می خواهد از سوزش نوره در امان باشد از زیاد ماندن نوره بر بدن کم کند و هنگام عمل آمدن نوره آن را بشوید.
- در هنگامی که از ناحیه نوره سوزش بر بدن وارد شد از ترکیب دال عدس آسیاب شده و سرکه و گلاب خمیری تهیه و بر موضع زخم بمالید.
- جهت رفع اثر سوزش نوره می توان از روغن گل سرخ و سرکه و یا از سرکه به تنهایی استفاده نمود.
- کسی که نشسته نوره می زند ترس بیماری فتق برای او وجود دارد.
- کسی که بخواهد سودا را بسوزاند، زیاد استفراغ کند و رگها را بزند و بر استفاده از نوره مداومت داشته باشد.
- چهار چیز از خصلت پیامبران است: عطر زدن، با تیغ موی ها را زدودن، نوره مالیدن و بسیار آمیزش کردن.
امام علی(ع)
- روایت از امیرالمومنین علیه السلام: از نوره کشیدن در روز چهارشنبه که روز نحس مستمر است احتراز کنید. جهنم در روز چهارشنبه خلق شده است.
- خوب است که انسان در چهارشنبه نوره نکشد که روزی نحس است و در دیگر روزها جایز است و روایت است که نوره در جمعه برص آرد.
- داروکشیدن، دفع دلـگیری و پریشانی خاطر می کند و بدن را پاک می نماید.
- أُحِبُّ لِلْمُؤْمِنِ أَنْ يَطَّلِيَ فِي كُلِّ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً مِنَ النُّورَةِ
یعنی دوست دارم که مومن هر پانزده روز یک بار از نوره استفاده کند.
محصول با این شناسه وجود ندارد
پیامبر اکرم (ص)
- کسی که از نوره استفاده نماید و کل بدن را بعد از ان حنا مالی نماید از سه بیماری جذام، پیسی و خوره در امان خواهد بود.
- از جمله امور پنچ گانه ای که موجب پیسی می شود نوره زدن در روز چهارشنبه و جمعه است. پنج چیز است که پیسی آرد: نوره کشیدن در جمعه و چهارشنبه و وضو و غسل با آبی که در آفتاب گرم شود، و غذا خوردن در حال جنابت و با زن در حال حیض نزدیکی کردن، و با شکم سیر، غذا خوردن.
- کسی که ایمان به خدا و قیامت دارد کوتاه کردن موهای عانه را بیش از چهل روز ترک نمی کند.
- هیچ کدام از شما موهای سبیل، زیر بغل و عانه خود را بلند نگذارد که آنجا سکونت گاه شیطان است.
سایر روایات نوره در طب اسلامی
- حکم بن عیینه گوید: حضرت باقر (علیه السلام) را دیدم که حنا بر ناخن های خود می نهد، و از من پرسید: ای حکم! در این باره چه عقیده داری؟ گفتم: درباره آنچه شما می کنید حرفی نتوانم زد، ولی در بین ما فقط جوانان حنا می بندند، فرمود: ای حکم، ناخن وقتی با نوره تماس گیرد، تغییر می پذیرد و چون ناخن مردگان می شود، و حنا بستن اشکال ندارد.
- امام سجاد(ع): هرکس وقت نوره مالیدن بر بدن، این دعا را بخواند، خدا او را از چرک‌ها و کثافت‌هاى دنیوى و از گناهان پاک گرداند و به عوض آن مو به او موئى کرامت فرماید که در آن مو گناه نکند و به عدد هر موئى از بدنش مَلِکى خلق کند که براى او تسبیح الهى کند تا روز قیامت و به درستی که یک تسبیح از تسبیح ملائکه ثوابش برابر است با ثواب هزار تسبیح اهل زمین و دعا این است: «اللّهُمَّ طَیِّبْ ما طَهُرَ مِنّى وَ طَهِّرْ ما طابَ مِنّى وَ اَبْدِلْنى شَعْرا طاهِرِا لایَعْصیکَ، اَللّهُمَّ اِنّى تَطَهَّرْتُ ابْتِغاءَ سُنَّهِ الْمُرْسَلینَ وَ ابْتِغاءَ رِضْوانَکَ وَ مَغْفِرَتَکَ فَحَرّمْ شَعْرى وَ بَشَرى عَلَى النّارِ وَ طَهِّرْ خَلْقى وَ طَیِّبْ خُلْقى وَ زَکِّ عَمَلى وَ اجْعَلْنى مِمِّنْ یَلْقاکَ عَلى الْحَنَفیَّهِ السَّمْحَهِ مِلَهِ اِبْراهِیمَ خَلیلِکَ وَ دینِ مُحَمَّدٍ صلّى اللهُ علیه و اله و سلّم حَبیبِکَ وَ رَسُولِکَ عامِلاً بِشَرایِعِکَ تابِعا لِسُنَّهِ نَبیّکَ صَلَّى الله عَلَیْهِ وَ الِهِ اخِذا بِهِ مُتؤَدِبا بِتاءَدْیبِکَ وَ تَاءَدیبِ رَسُولِکَ صلّى اللهُ علیه و اله و سلّم وَ تَاءْدیبِ اَوْلِیائِکَ الَّذینَ غَذَوْتَهُمْ بِادَبِکَ وَ زَرَعْتَ الْحِکْمَهَ فى صُدُوِرِهمْ وَ جَعَلْتَهُمْ مَعادِنَ عِلْمِکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِمْ».
ترجمه دعا: خدایا! انچه از من پاکیزه شد خوشبو گردان و انچه از من خوشبو شد پاکیزه گردان و برایم مویی برویان که پاک باشد و نافرمانی نکند. خدایا! غرض من از این نوره کشیدن پیروی از سنت پیامبران و رضاى تو است و [این‌که] از گناهان من در گذرى پس مو و اعضاى مرا بر اتش جهنم حرام گردان، ظاهرم را [از هر ناشایستى] پاک گردان، خُلق مرا نیکو گردان، اعمال مرا پاکیزه ساز، مرا از کسانى قرار ده که بر ملت حضرت ابراهیم خلیل تو است و بر دین محمد که حبیب و رسول تو است، بمیرم، به احکام تو عمل کنم و پیرو سنت پیامبر تو باشم. مرا به اداب خود، اخلاق رسولت و به اخلاق و اداب اولیای تو متخلق گردان؛ کسانی که ایشان را به اداب خود و حکمت در سینه‌هایشان زراعت فرموده‌ای و ایشان را معدن‌هاى علوم و اسرار خود گردانیده‌ای، صلوات تو بر ایشان باد.
- در رساله ذهبیه امده است: «هر گاه خواستى جوش برنیاید و بر بدنت هیچ زخم یا تَرَک‌پوست و یا سیاهْ لکّه‌اى رخ ننماید، پیش از نوره کشیدن، با اب سرد، شستشو کن. هر کس می‌خواهد برای نوره کشیدن به حمّام برود، دوازده ساعت، یعنى یک روز کامل پیش از ان، از نزدیکى خوددارى کند. سپس اندکى صبر یا اقاقیا و یا پیلْ زَهره و یا قدرى از همه انها را با هم در نوره بریزد. البته این کار را پس از ان انجام دهد که نوره، در اب گرمى حل شده باشد که در ان، بابونه یا مَرزَنگوش یا گُلِ بنفشه خشک و یا اندکى از همه انها، به اندازه‌اى که بوى خود را به اب بدهد، جوشانده شده است. در این میان، زرنیخ هم باید به اندازه یک ششمِ نوره باشد. پس ازنوره کشیدن هم باید چیزى همانند برگ هلو، کُنجاره گل کاجیره، حَنا و مُشکک و گُل سرخ به بدن مالیده شود تا بوى ان‌را از میان ببرد. هر کس می‌خواهد از سوختن بدن با نوره در امان بماند، کمتر ان‌را هم بزند و به محض عمل نمودن، ان‌را بشوید و قدرى روغن گُل سرخ نیز بر بدن بمالد. و اگر نوره بدن را بسوزانْد، مقدارى عدس پوست کَنده بردارد، خوب ارد کند، در گلاب و سرکه حل کند و بر جاى زخم بمالد، که به اذن خداوند متعال، بهبود خواهد یافت. انچه مانع اثر گذاشتن نوره بر بدن می‌شود، این است که محل، با سرکه انگور، پیاز دشتىِ کاملاً تُرش و روغن گُل سرخ، خوب مالیده شود».
- بشير نَبّال با حضرت امام محمد باقر عليه السلام بحمام رفتند، حضرت لنگى بستند از ناف تا زانو و خدمتكار حمام را طلبيدند، آنچه بالا و پائين لنگ بود دارو ماليد، بعد از آن او را بيرون كردند و از ناف تا زانو خود كشيدند و با بشير گفتند كه هر گاه دارو بكشى چنين كن .
- على بن يقطين خواست كه بخدمت حضرت امام موسى عليه السلام بنويسد كه : آيا مرد در حال جنابت دارو ميتواند كشيد و فراموش كرد، حضرت از باب اعجاز به او نوشتند كه باكى نيست، نوره باعث زيادتى پاكيزگى جنب است.
مجموعه ای از روایات نوره در طب اسلامی را دیدید؛ در ادامه با تاریخچه و قدمت این محصول نیز آشنا می شوید.
دعای بکارگیری نوره
بر طبق روایات نوره در طب اسلامی، قبل از نوره کشیدن بدن، مقداری نوره خشک را بر بینی بمالید و بو کنید سپس بگویید: اللهم ارحم سلیمان بن داود کما امرنا بالنوره .
تاریخچه استفاده از نوره به چه زمانی بر می گردد؟
طبق روایات نوره در طب اسلامی برای تاریخچه نوره 2 داستان وجود دارد که هر دوی آن ها را در ادامه خواهیم آورد.
- اولین بار نوره در زمان حضرت سلیمان ساخته شده است. وقتی حضرت سلیمان با بلقیس ازدواج کردن به دلیل پر مویی بدن بلقیس، حضرت از اجنه خواستند تا دارویی برای برطرف کردن موهای بدن او بسازند. حضرت سلیمان کارانه های متعددی از جمله شکر، دیگ های سنگی و نوره داشتند. درواقع نوره با علم و وحی انبیا و علم اجنه ساته شده است.
- در روایت دیگری از یافته های باستان شناسی، نشان می دهد که نوره در اولین دفعه توسط انسان های نخستین و از ترکیب زرنیخ، سنگ آهک، صمغ و چکیدهٔ گیاهان، به دست آمده است. درواقع تصاویری از چهره ی بی‌مو مصریان باستان، شاهدی بر این قضیه است. مصری ها تاکید زیادی بر بی مویی، زیبایی بهداشت داشتند. آن ها به کمک نشاسته، آهک و آرسنیک موادی برای پاک کردن موهای خود ساختند. در لبنان، ترکیه و ایران نیز قبل از اولین آمیزش زناشویی عروس ها از چنین موادی برای آماده شدن استفاده میکرده اند.
مفتخریم که تا انتهای مقاله همراه ما بودید. در این مقاله به صورت جامع تمامی روایات نوره در طب اسلامی را مرور کردیم.